Hilversum is een wandelparadijs dat je verrast met zijn diversiteit. In één dag wandel je van moderne mediagebouwen naar eeuwenoude heidevelden, van historische landgoederen naar levendige bosgebieden vol wildlife. De stad ligt in het hart van het Gooi, waardoor je binnen no-time van stadse architectuur naar ongerepte natuur stapt.
De ligging maakt Hilversum uniek: je kunt starten bij het iconische station, ontworpen door architect Sybold van Ravesteyn, en binnen een kwartier loop je tussen Schotse hooglanders op de heide. Of je begint in het centrum tussen de karakteristieke Dudok-gebouwen en eindigt aan de oevers van de Loosdrechtse Plassen. Deze afwisseling vind je nergens anders zo geconcentreerd.
De klassieker: Voetstappenpad rond Hilversum
Het Voetstappenpad is een stuk Nederlandse wandelgeschiedenis. Deze 26 kilometer lange route, aangelegd in 1938, geldt als de oudste gemarkeerde wandelroute van ons land. De witte voetafdrukjes leiden je door een perfecte mix van bos, heide en cultuurlandschap.
Wat deze route bijzonder maakt, is de variatie. Je loopt door het mysterieuze Corversbos met zijn beukenlanen, over de uitgestrekte Bussumerheide waar je in de vroege ochtend vaak reeën spot, en langs historische plekken zoals Anna’s Hoeve. Het Laarder Wasmeer vormt een mooi rustpunt halverwege, perfect voor een pauze bij het water.
De route is goed bewegwijzerd, maar download voor de zekerheid de GPX-track. Reken op zo’n 6 tot 7 uur wandeltijd, afhankelijk van je tempo en pauzes. Startpunten zijn er genoeg: station Hilversum, de parkeerplaats bij Anna’s Hoeve, of recreatiegebied De Zwarte Berg.
Stadsnatuur op zijn mooist: Rondje stad en bos
Voor wie minder tijd heeft maar toch de essentie van Hilversum wil proeven, is de 10,4 kilometer lange route door stad en bos ideaal. Je start bij het Dudokpark en maakt kennis met de architectonische pareltjes van de stad, voordat je het groen induikt.
Het Spanderswoud is een hoogtepunt onderweg. Dit 100 hectare grote bos staat bekend om zijn rijke paddenstoelenflora in de herfst. De bewegwijzing via het knooppuntennetwerk maakt navigeren eenvoudig. Wandelaars raken vaak verrast door de stilte in het bos, terwijl je nog geen vijf minuten van de bewoonde wereld bent.
Bij de Trompenberg krijg je prachtige uitzichten over de Loosdrechtse Plassen. Op heldere dagen zie je tot aan de Utrechtse Heuvelrug. De route is goed te doen in ongeveer 3 uur, inclusief fotostops en een korte pauze.
Heide en hooglanders: de Zuiderheideroute
De Zuiderheideroute van 10,7 kilometer brengt je recht naar het hart van het Gooise heidelandschap. Vanaf station Hilversum wandel je binnen een halfuur naar de uitgestrekte Zuiderheide, waar Schotse hooglanders het gras kort houden.
Deze route heeft iets magisch, vooral in de late zomer wanneer de heide paars kleurt. De hooglanders zijn gewend aan wandelaars, maar houd wel respectvolle afstand. Hun imposante horens zijn niet voor de sier. Onderweg passeer je restanten van verdedigingswerken uit de Tweede Wereldoorlog, stille getuigen van een donkerdere periode.
Het Laarder Wasmeer vormt het sluitstuk van deze route. Dit natuurlijke ven is ontstaan door zandwinning en trekt veel watervogels. In de winter kun je er schaatsers tegenkomen als het ijs dik genoeg is. Café ‘t Spek aan de rand van de heide is een perfecte plek voor een welverdiende borrel na afloop.
Kort maar krachtig: familie-vriendelijke routes
Niet elke wandeling hoeft uren te duren. De Ome Janroute van 5,3 kilometer is perfect voor gezinnen met kinderen. Deze route combineert cultuur en natuur op een toegankelijke manier.
Je start bij Landgoed Zonnestraal, een voormalig sanatorium dat nu op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. De functionalistische architectuur vormt een mooi contrast met de omringende natuur. Kinderen vinden de verhalen over de “luchtkuur” van vroeger vaak fascinerend.
Via de Hoorneboegse Heide loop je terug naar het startpunt. Deze kleine heide herbergt een verrassende biodiversiteit. In het voorjaar bloeien hier zeldzame orchideeën, terwijl je in de zomer kunt genieten van het gezang van heidekrieken. De route is goed begaanbaar en duurt ongeveer 2 uur.
Voor de cultuurliefhebber: Mediastad en architectuur
Hilversum’s bijnaam “Mediastad” komt niet uit de lucht vallen. Een wandeling langs de Media Mile brengt je langs iconische gebouwen die de Nederlandse omroepgeschiedenis hebben geschreven. Deze 5 kilometer lange route is een must voor architectuurliefhebbers.
Het raadhuis van Dudok vormt het startpunt. Dit bakstenen monument uit 1931 geldt als meesterwerk van de Nieuwe Zakelijkheid. De karakteristieke toren is van verre zichtbaar en dient nog altijd als landmark voor de stad.
Het Mediapark toont de moderne kant van Hilversum. Hier zetelen de grote omroepen in eigentijdse gebouwen. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, met zijn kleurrijke gevel, springt het meest in het oog. De route leidt ook langs Villa Volta en andere historische villa’s die ooit thuisbasis waren van radio- en televisiepioniers.
Natuur puur: door bossen en langs vennen
Het Corversbos verdient een aparte vermelding. Dit 75 hectare grote bos is een oase van rust, populair bij zowel wandelaars als natuurfotografen. De 3,3 kilometer lange bosroute is zelfs geschikt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens.
Wat opvalt in het Corversbos is de diversiteit aan boomsoorten. Naast de dominante beuken vind je hier ook eiken, berken en dennen. In de herfst is het bos een waar kleurenfestijn. De monumentale beukenlaan naar landgoed Gooilust behoort tot de mooiste van Nederland.
Vroege vogels hebben de beste kans op wildlife spottings. Reeën grazen vaak in de vroege ochtend in de open plekken, terwijl je overdag vooral eekhoorns en een rijke vogelwereld tegenkomt. Spechten zijn het hele jaar door actief, hun getik echo’t door het bos.
Ben je ook benieuwd naar andere prachtige wandelroutes in Nederland? Dan is onze gids over wandelroutes in Leeuwarden zeker het lezen waard. Daar ontdek je hoe een historische stad en omliggende natuur een perfecte combinatie vormen.
Praktische tips voor je wandeling
De beste periode om in Hilversum te wandelen loopt van april tot oktober. In de lente bloeien de rododendrons in het Pinetum Blijdenstein spectaculair, terwijl de herfst de bossen in goud en rood tooit. Winter heeft ook zijn charme, vooral als er sneeuw ligt op de heide.
Uitrusting hoeft niet ingewikkeld te zijn. Stevige wandelschoenen zijn een must, vooral na regenval kunnen de bospaden modderig zijn. In het open heidelandschap is zonbescherming belangrijk – er is weinig schaduw op de Zuiderheide.
Voor navigatie kun je het best de app van het Wandelnetwerk Noord-Holland gebruiken. De meeste routes zijn onderdeel van het knooppuntennetwerk, wat orienteren eenvoudig maakt. De Voetstappenroute volgt zijn eigen markering met witte voetafdrukken.
Parkeren en openbaar vervoer
Station Hilversum is het logische vertrekpunt voor treinreizigers. Vanuit Amsterdam ben je er in een halfuur, vanuit Utrecht in 20 minuten. Het station ligt op loopafstand van meerdere startpunten.
Voor wie met de auto komt, zijn er verschillende parkeerOpties. Anna’s Hoeve heeft een ruime parkeerplaats en is startpunt voor meerdere routes. Recreatiegebied De Zwarte Berg biedt ook voldoende parkeergelegenheid. In de weekenden kan het wel druk worden, vooral bij mooi weer.
Parkeren bij het Spanderswoud kan bij Restaurant Robert aan de Spanderslaan. Dit is tevens een fijne plek voor een drankje na de wandeling. Het restaurant heeft een terras met uitzicht op het bos.
Seizoensgebonden hoogtepunten
Elke tijd van het jaar heeft in Hilversum zijn eigen charme. In het voorjaar (april-mei) staat het Pinetum Blijdenstein vol met bloeiende rododendrons en azalea’s. De geur is overweldigend en de kleuren spectaculair.
De zomer brengt de heideblommering. Half augustus tot begin september kleurt de Zuiderheide en Hoorneboegse Heide paars. Dit is dé tijd voor heidefotografie. Let wel op: het kan behoorlijk warm worden op de open heide.
In de herfst zijn de bossen op hun mooist. Het Corversbos en Spanderswoud tonen dan hun mooiste kleuren. Bovendien is dit paddenstoelenseizoen – vooral in het Spanderswoud vind je tientallen soorten.
Winter heeft een eigen magie. Bij vorst zijn de vennen vaak bevroren en kun je schaatsers tegenkomen. De kale bomen geven uitzichten vrij die je in de zomer niet hebt. Warm aankleden is dan wel een vereiste.
Horeca en rust onderweg
Wandelen werkt op je eetlust, en gelukkig zijn er onderweg genoeg gelegenheden voor een pauze. Anna’s Hoeve is een klassieker – deze historische boerderij herbergt nu een restaurant met terras. De ligging aan het Laarder Wasmeer maakt het extra sfeervol.
Aan de rand van de Zuiderheide vind je café ‘t Spek, een bruine kroeg zoals ze nog maar weinig maken. De stamgasten zijn vriendelijk tegen wandelaars, en de bitterballen zijn echt de moeite waard. Vanuit het café heb je mooi uitzicht over de heide.
In het Mediapark zijn verschillende horecagelegenheden, van koffiezaken tot restaurants. Restaurant De Copper lounge heeft een terras waar je de drukte van de omroepwereld aan je voorbij kunt zien trekken.
Wildlife spotten tijdens je wandeling
Hilversum biedt verrassend veel mogelijkheden voor natuurliefhebbers. De Schotse hooglanders op de Zuiderheide zijn de meest opvallende bewoners. Deze robuuste runderen zorgen ervoor dat de heide kort blijft en nieuwe struiken geen kans krijgen.
In de bossen kom je regelmatig reeën tegen, vooral in de vroege ochtend of late avond. Ze zijn schuw, dus bewieg je rustig en praat zacht. Wilde zwijnen komen ook voor, maar die zie je zelden overdag.
De vogelwereld is rijk en gevarieerd. In het Laarder Wasmeer broeden verschillende eendensoorten, terwijl je in de bossen spechten, mezen en finken tegenkomt. Roofvogels zoals buizerds cirkelen regelmatig boven de open gebieden.
Bij de vennen kun je geluk hebben met ijsvogels, vooral in de vroege ochtend. Hun felblauwe verenkleed is onmiskenbaar, net als hun karakteristieke duikvlucht naar kleine visjes.
Het beste uit je wandeling halen
Een wandeling in Hilversum wordt nog leuker met wat voorbereiding. Download vooraf een vogelgids-app, dan kun je onderweg soorten determineren. Een verrekijker is handig voor wildlife observatie, maar ook voor het bekijken van architectonische details op afstand.
Neem je camera mee – Hilversum biedt talloze fotomomenten. De reflecties in het Laarder Wasmeer, de geometrische lijnen van Dudoks architectuur, of de pasteltinten van de heideblommering. Gouden uurtjes (vroeg in de ochtend of laat in de middag) geven het mooiste licht.
Plan je route afhankelijk van het weer. Na regenval zijn bospaden glad en modderig, maar wel prachtig groen. Droge periodes maken heidewandelingen aangenamer, terwijl mistige ochtenden de bossen mysterieus maken.
Hilversum toont dat je niet ver hoeft te reizen voor prachtige natuur en interessante cultuur. Of je nu kiest voor een pittige dagtocht van 26 kilometer of een ontspannen gezinswandeling van een uurtje – de stad en haar omgeving bieden voor elk wat wils. Pak je wandelschoenen en ontdek zelf waarom Hilversum al decennia wandelaars uit het hele land trekt.
Wat zijn de mooiste wandelroutes in én rond Hilversum, en wat maakt ze uniek?
Hilversum biedt diverse wandelroutes die stad, bos en heide combineren. Het Voetstappenpad (26 km) is Nederland’s oudste gemarkeerde route en loopt langs bossen, heide en Anna’s Hoeve. Voor kortere wandelingen kies je Rondje stad en bos (10,4 km) met Dudok-architectuur en Spanderswoud, of de Zuiderheideroute (10,7 km) naar paarse heidevelden met Schotse hooglanders. Gezinnen kunnen terecht bij de Ome Janroute (5,3 km) vanaf UNESCO Werelderfgoed Zonnestraal naar de Hoorneboegse Heide.
Kun je wandelen in Hilversum combineren met architectuur, cultuur of bezienswaardigheden?
Absoluut. De Media Mile-route voert langs iconische mediagebouwen en het beroemde Dudok-raadhuis uit 1931. Je kunt ook wandelen over historische landgoederen zoals Boekesteyn en Schaep en Burgh in ‘s-Graveland. UNESCO-monument Zonnestraal combineert geschiedenis als sanatorium met bijzondere moderne architectuur.
Zijn de wandelroutes in Hilversum goed bereikbaar met openbaar vervoer of de auto, en waar kun je parkeren?
Station Hilversum ligt centraal en is in 20-30 minuten bereikbaar vanuit Amsterdam en Utrecht. Met de auto kun je parkeren bij Anna’s Hoeve, recreatiegebied De Zwarte Berg, of bij Restaurant Robert aan de Spanderslaan voor het Spanderswoud. Kom op tijd tijdens mooi weer voor een gegarandeerde parkeerplaats.
Is er horeca onderweg tijdens de wandelroutes in Hilversum, en waar kun je het beste pauzeren?
Onderweg vind je diverse horecagelegenheden: Anna’s Hoeve (restaurant met terras aan het water), Café ‘t Spek (rand Zuiderheide, authentieke sfeer), horeca op het Mediapark waaronder Restaurant Copper Lounge, en Restaurant Robert bij het Spanderswoud. Reserveer vooraf tijdens drukke weekenddagen.
Welke dieren kun je tijdens het wandelen in Hilversum tegenkomen, en wat zijn de beste plekken om wildlife te spotten?
Op de heide lopen Schotse hooglanders vrij rond (houd afstand). In Corversbos en Spanderswoud kun je reeën spotten, vooral vroeg of laat op de dag. De vogelwereld is rijk met spechten, uilen en bij het Laarder Wasmeer ijsvogels in het voorjaar. Voor de beste kansen: ga vroeg op pad, neem een verrekijker mee en blijf stil.