Hoorn is een van die Nederlandse steden waar wandelen echt een feest is. Of je nu houdt van geschiedenis, natuur of gewoon lekker ontspannen rondlopen – deze Westfriese parel heeft voor elk wat wils. Van korte stadswandelingen langs VOC-monumenten tot uitgebreide tochten over de Omringdijk met prachtige uitzichten over het Markermeer. In deze gids vind je alle informatie die je nodig hebt om je perfecte wandeling in Hoorn te plannen.
Waarom Hoorn perfect is voor wandelaars
Wat maakt Hoorn nou zo bijzonder als wandelbestemming? Ten eerste is de stad compact genoeg om gemakkelijk te voet te verkennen, maar tegelijkertijd rijk aan historie en bezienswaardigheden. De VOC-tijd heeft duidelijk zijn sporen achtergelaten – overal kom je monumentale gebouwen tegen die verhalen vertellen van de Gouden Eeuw.
Daarnaast ligt Hoorn perfect tussen stad en natuur. Binnen een paar minuten loop je van het historische centrum naar groene dijken en polders. Het NS-station ligt centraal, waardoor veel routes gemakkelijk te bereiken zijn met het openbaar vervoer.
Korte stadswandelingen voor cultuurliefhebbers
VOC-route: de paarse wandeling
De VOC-route van 4,5 kilometer is waarschijnlijk de meest populaire wandeling in Hoorn, en terecht. Je kunt beginnen bij het NS-station of bij de Statenpoort, waar je gratis een multimediashow over de VOC-geschiedenis kunt bekijken. Dat is echt een aanrader – het zet de wandeling mooi in perspectief.
Onderweg kom je langs de belangrijkste historische plekken: de Oosterpoort (de enige nog intacte stadspoort uit de 17e eeuw), de sfeervolle Binnenhaven met zijn terrassen, en de karakteristieke Grashaven. Het mooie van deze route is dat hij volledig verhard is, dus ook goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers en mensen die minder goed ter been zijn.
Voor een pauze kun je terecht bij Café De Stad of een van de vele terrassen aan de Binnenhaven. Ideaal om even bij te komen en te genieten van het uitzicht over het water.
Blokweerroute: de blauwe wandeling
Iets langer is de Blokweerroute van 8,1 kilometer. Deze route laat je een heel ander gezicht van Hoorn zien. Je begint weer bij het station, maar deze keer loop je door de arbeiderswijken uit 1905 – typische Nederlandse rijtjeshuizen die nog altijd hun oorspronkelijke charme hebben behouden.
Het hoogtepunt is natuurpark MAK Blokweer met de historische molen De Molshoop. Hier krijg je echt het gevoel dat je buiten de stad bent, terwijl je eigenlijk nog gewoon in Hoorn loopt. Het MilieuActiviteitencentrum is ook een leuke tussenstop, vooral als je met kinderen onderweg bent.
Langere routes voor de echte wandelliefhebber
Trage Tocht Hoorn
De Trage Tocht van 7 kilometer begint bij de Munnickengracht en neemt je mee langs de mooiste groene plekken van Hoorn. Je loopt over de oude vestingwal, langs de imposante Mariatoren, door het Julianapark en eindigt bij de Hoornse Hop-stranden. Het is een perfecte mix van cultuur en natuur.
Wat ik zo fijn vind aan deze route is dat hij je laat zien hoe slim Hoorn zijn groene ruimtes heeft ingericht. Overal zijn kleine parkjes en pleintjes waar je even kunt uitrusten.
Wandeling naar Schellinkhout
Voor wie echt wil wandelen: de 14 kilometer lange route naar Schellinkhout. Deze tocht voert je over de beroemde Westfriese Omringdijk met fantastische panorama’s over het Markermeer. Onderweg kom je langs de monumentale Barmhartige Samaritaan en – dit vind ik altijd leuk om te vertellen – het Beatles-monument.
Je kunt deze wandeling ook prima als treinwandeling doen: begin in Hoorn en neem de trein terug vanuit Schellinkhout. Scheelt weer 14 kilometer teruglopen als je daar geen zin in hebt.
Westfriese Omringdijk
De absolute kroon op het werk voor ervaren wandelaars: routes van 12 tot 24 kilometer over de Omringdijk. Je kunt verschillende varianten lopen, bijvoorbeeld van Hoorn naar Etersheim of helemaal rond via Schardam.
Het mooie van deze dijkwandelingen is de openheid van het landschap. Je hebt eindeloze uitzichten en onderweg kom je authentieke Westfriese dorpjes tegen. Bij Ootje Konkel kun je heerlijk pauzeren voor traditionele pannenkoeken – perfect om nieuwe energie op te doen.
Wandelen met het hele gezin
Met kinderen wandelen vereist een andere aanpak, en gelukkig heeft Hoorn daar ook aan gedacht. De Familiewandeling van 3,5 kilometer begint bij de Roode Steen en is eigenlijk een grote speurtocht. Kinderen kunnen onderweg op zoek naar “eenhoorns” en krijgen op een speelse manier informatie over de stadsgeschiedenis.
Ook de Risdammerhoutroute van 4,6 kilometer is perfect voor gezinnen. Het is een rustige wandeling door parken en langs boerenland, zonder al te veel verkeer of andere gevaren.
Praktische tips voor je wandeling
Parkeren en bereikbaarheid
Met de trein is Hoorn perfect bereikbaar – het NS-station ligt centraal en is het startpunt van veel routes. Kom je met de auto? Dan kun je gratis parkeren bij De Nieuwe Wal (ongeveer 10 minuten lopen naar het centrum) of in de parkeergarage bij Schouwburg Het Park.
Bewegwijzering
Hoorn werkt met een handig kleurensysteem: paars voor de VOC-route, blauw voor de Blokweerroute, en geel-blauw voor de Omringdijk-routes. De bewegwijzering is over het algemeen goed, maar download voor de zekerheid de GPX-bestanden via het Wandelnetwerk of de ANWB-website.
Ben je ook geïnteresseerd in wandelen in andere Nederlandse steden? Bekijk dan ook onze wandelgids voor Hengelo met prachtige natuurroutes door Twente.
Toegankelijkheid
De VOC-route en Blokweerroute zijn beide volledig verhard en goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers en mensen met een rollator. Voor de dijkroutes heb je stevige wandelschoenen nodig – die paden kunnen bij slecht weer behoorlijk modderig worden.
Honden zijn welkom aan de lijn, maar let op bij de Markermeer-gebieden waar soms schapen lopen.
Veelgestelde vragen
Kosten de routes geld?
Nee, alle bewegwijzerde routes zijn gratis te lopen. Alleen als je een gids wilt, betaal je daar apart voor.
Zijn er ook geleide wandelingen?
Ja, je kunt georganiseerde wandelingen boeken, zoals de Gouden Eeuw-wandeling of een highlight-tour. Dit moet wel van tevoren gereserveerd worden.
Hoe lang duurt een gemiddelde wandeling?
Reken op ongeveer 4-5 kilometer per uur, inclusief stops voor foto’s en pauzes. De korte stadswandelingen doe je gemakkelijk in anderhalf uur, de langere routes kunnen een hele dag duren.
Wat als het regent?
De stadswandelingen zijn ook bij licht regent goed te doen – er zijn genoeg cafés en overdekte plekken om te schuilen. Voor de dijkroutes kun je beter een droge dag uitkiezen.
Mijn persoonlijke aanbeveling
Als ik één route zou moeten kiezen voor een eerste kennismaking met Hoorn, dan wordt het de VOC-route. Hij combineert alles wat Hoorn bijzonder maakt: geschiedenis, water, sfeervolle pleintjes en goede horeca. Perfect voor een dagje uit.
Voor ervaren wandelaars raad ik de Omringdijk-route aan – die vergeet je niet snel. De weidsheid van het Hollandse landschap, de eindeloze luchten en de authentieke dorpjes onderweg maken dit tot een onvergetelijke ervaring.
Wat je ook kiest, neem de tijd en haast je niet. Hoorn heeft zoveel te bieden dat het zonde zou zijn om er doorheen te rennen. Geniet van de verhalen die de stad je vertelt – dat is waar het echt om draait bij wandelen in dit historische juweeltje aan het Markermeer.
Welke wandelroutes in Hoorn zijn het meest geschikt voor beginners of mensen die minder ver willen lopen?
Voor beginners zijn de VOC-wandeling (4,5 km) en de Familiewandeling (3,5 km) ideaal. Beide routes zijn volledig verhard en voeren langs hoogtepunten zoals de Oosterpoort, Roode Steen en de havens. De VOC-route is ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers, terwijl de Familiewandeling een leuke speurtocht voor kinderen bevat.
Zijn de wandelroutes in Hoorn geschikt voor hondenbezitters en zijn er speciale regels voor het meenemen van honden?
Honden zijn welkom op alle wandelroutes, maar moeten aangelijnd blijven. Let extra op bij de Markermeer-dijken en natuurgebieden waar schapen lopen. Neem altijd opruimzakjes mee en informeer naar speciale losloopgebieden in stadsparken.
Is het nodig om een routekaart of GPX-bestand te gebruiken voor de wandelroutes, of zijn alle routes goed bewegwijzerd?
De hoofdroutes zijn goed bewegwijzerd met een kleurensysteem: paars voor de VOC-route, blauw voor de Blokweerroute en blauw-geel voor de Omringdijk-routes. Toch is een digitale kaart of GPX-bestand handig bij langere tochten of routecombinaties, vooral als bordjes ontbreken.
Welke voorzieningen zijn er onderweg (horeca, toiletten, schuilplekken) op de meest populaire wandelroutes in Hoorn?
In het centrum vind je volop horeca rond De Roode Steen en de Binnenhaven. Op buitenroutes zijn faciliteiten schaars, met uitzondering van plekken zoals Ootje Konkel langs de dijk. Toiletten zijn beschikbaar bij horeca en in parken. Schuilmogelijkheden zijn vooral in de stad aanwezig.
Kun je ook georganiseerde/gidswandelingen boeken in Hoorn, en zo ja, hoe werkt dit?
Ja, er zijn gidswandelingen beschikbaar zoals de Gouden Eeuw-wandeling en VOC-themawandelingen. Reserveren kan via de VVV of toeristeninformatie. Prijzen variëren per duur en groepsgrootte. Perfect voor wie dieper in de geschiedenis wil duiken.