Rijswijk biedt wandelaars een unieke combinatie van historische landgoederen, natuurgebieden en waterwerken die samen een bijzonder wandelnetwerk vormen. De gemeente heeft zorgvuldig uitgezette routes ontwikkeld die je meenemen langs eeuwenoude kastelen, door groene stadsparken en langs historische waterwegen. Of je nu een korte wandeling van een uurtje zoekt of een uitgebreide tocht van een hele middag, in Rijswijk vind je precies wat je zoekt.
De landgoederenroute door historisch Rijswijk
De bekendste wandeling in Rijswijk is de 6,5 kilometer lange route door de landgoederenzone, die begint bij Museum Rijswijk aan de Herenstraat 67. Deze route neemt je mee door wat wel het groene hart van Rijswijk wordt genoemd – een aaneengesloten gebied van historische landgoederen en parken die hun oorsprong vinden in de 17e eeuw.
Je wandelt hier letterlijk door de geschiedenis. De route voert je langs de plek waar ooit het imposante Huis ter Nieuburch stond, het paleis waar in 1697 de beroemde Vrede van Rijswijk werd getekend. Hoewel het paleis er niet meer staat, herinnert de Gedenknaald nog altijd aan dit belangrijke moment in de Europese geschiedenis. De naald werd gebouwd met stenen van het gesloopte paleis, wat ik altijd een mooie manier vind om het verleden levend te houden.
Onderweg kom je ook bij Landgoed te Werve, een prachtig bewaard gebleven landgoed met middeleeuwse wortels. Het 23 hectare grote park combineert formele tuinen met natuurlijke bossen en heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De kasteeltoren uit 1448 is nog altijd te bewonderen, samen met delen van de oude slotgracht.
Elsenburgerbos en de route langs de Delftse Vliet
Voor wie van afwisseling houdt, is de 7,4 kilometer lange route door het Elsenburgerbos en langs de Delftse Vliet een uitstekende keuze. Dit stadspark aan de rand van Rijswijk biedt een totaal ander wandelgevoel dan de formele landgoederen. Je vindt er glooiende heuvels, open grasvelden en bossen die zorgen voor een gevarieerde wandelervaring.
Het mooiste deel van deze route volgt het jaagpad langs de Delftse Vliet. Dit historische pad werd ooit gebruikt door paarden die schepen voorttrokken, maar dient nu als een groene wandelroute met prachtige uitzichten over het water. Onderweg zie je het monumentale Gemaal van de Plaspoel- en Schaapweipolder uit 1874, een indrukwekkend voorbeeld van 19e-eeuwse waterbouwkunde.
Ook de watertoren uit 1911 is het bekijken waard. Deze 29 meter hoge toren in art deco-stijl staat er nog altijd trots bij en herinnert aan de tijd dat moderne watervoorziening een grote stap voorwaarts betekende voor de stad. Vanaf bepaalde punten op de route heb je zelfs zicht op de voormalige pottenbakkerij De Delftse Pauw, wat de industriële geschiedenis van de regio mooi illustreert.
De uitgebreide route Landgoed, Stad en Waterwerk
Ervaren wandelaars kunnen kiezen voor de 15 kilometer lange route “Landgoed, Stad en Waterwerk”. Deze uitgebreide tocht combineert alle hoogtepunten van Rijswijk in één route en neemt ongeveer 3 tot 4 uur in beslag. Je krijgt hiermee het complete verhaal te zien: van de middeleeuwse geschiedenis tot moderne stadsontwikkeling en van natuurlijke landschappen tot ingenieuze waterwerken.
Deze route is vooral geschikt voor wandelaars die echt de tijd willen nemen om Rijswijk grondig te verkennen. Je loopt door alle verschillende landschapstypen die de gemeente te bieden heeft en krijgt een compleet beeld van hoe water, natuur en cultuur hier door de eeuwen heen samenkwamen.
Praktische informatie voor je wandeling
Rijswijk is uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer. NS-station Rijswijk vormt een natuurlijk vertrekpunt, vandaar is Museum Rijswijk als startlocatie van de landgoederenroute gemakkelijk te voet bereikbaar. Voor wie met de auto komt, zijn er verschillende parkeermogelijkheden in het centrum, plus de P+R Hoornwijck aan de Laan van Zuid Hoorn.
De P+R-voorziening is vooral handig omdat je daar kunt parkeren en met tram 1 of 15 naar Den Haag centrum kunt. De trams rijden elke 15 minuten, wat je veel flexibiliteit geeft in je planning. Het parkeerpunt heeft 446 plaatsen en is 24 uur per dag geopend.
Voor navigatie heeft de gemeente de gratis app “Rondje Rijswijk” ontwikkeld met verschillende wandel- en fietsroutes, inclusief kaarten en informatie over bezienswaardigheden. Je kunt ook GPX-bestanden downloaden als je liever je eigen navigatie-app gebruikt.
Seizoensgebonden tips en natuurbeleving
Elke tijd van het jaar heeft in Rijswijk zijn eigen charme. In het voorjaar bloeien de stinzenplanten op de landgoederen – dat zijn verwilderde tuinplanten zoals wilde hyacinten en sneeuwklokjes die generaties geleden door tuiniers werden aangeplant. Het is altijd weer verrassend om deze kleine schatten tegen te komen tijdens je wandeling.
De herfst toont de landgoederen op hun mooist, wanneer de oude bomen in volle herfstkleuren staan. Let wel op dat sommige onverharde paden na regenperiodes modderig kunnen zijn – stevige wandelschoenen zijn dan zeker aan te raden.
Voor natuurliefhebbers is vooral Landgoed te Werve interessant, met meer dan 740 soorten paddestoelen en ongeveer 80 vogelsoorten. Het landgoed heeft zelfs een natuurzwemvijver, “De Put”, die in 1910 ontstond door zandwinning en nu een belangrijke functie heeft voor de lokale natuur.
Wat te verwachten onderweg
De routes in Rijswijk zijn over het algemeen goed begaanbaar en geschikt voor wandelaars met verschillende conditieniveaus. De landgoederenroute loopt grotendeels over verharde paden en is ook toegankelijk voor mensen met een rollator of kinderwagen. De route door het Elsenburgerbos heeft meer natuurlijke paden met wat hoogteverschillen.
Onderweg vind je verschillende rustpunten en bankjes waar je kunt uitrusten en genieten van het uitzicht. In het centrum van Rijswijk zijn diverse restaurants en cafés waar je voor of na je wandeling iets kunt eten of drinken. Restaurant De Wits op Herenstraat is bijvoorbeeld een populaire stop voor wandelaars.
Ben je ook geïnteresseerd in andere mooie wandelgebieden in Nederland, bekijk dan ook eens de wandelroutes in Barneveld voor inspiratie voor je volgende wandelavontuur.
Tips voor een geslaagde wandeling
Begin je wandeling bij voorkeur in de ochtend, vooral in het weekend, omdat de routes dan rustiger zijn. Neem voldoende water mee, vooral voor de langere 15-kilometer route. Een kleine rugzak met wat snacks kan ook handig zijn, hoewel je onderweg genoeg gelegenheden hebt om iets te kopen.
Honden zijn welkom op de meeste routes, maar moeten wel aangelijnd blijven, vooral in de natuurgebieden. Let op de bewegwijzering – de routes zijn goed gemarkeerd, maar het kan geen kwaad om de gratis app of een kaartje bij je te hebben.
Voor fotografieliefhebbers bieden de historische gebouwen en landschappen volop mogelijkheden. De Gedenknaald, de watertoren en de diverse landgoedgebouwen zijn populaire fotomomenten. Het jaagpad langs de Delftse Vliet geeft ook mooie uitzichten, vooral in de gouden uurtjes van de dag.
Waar starten de belangrijkste wandelroutes in Rijswijk en hoe lang zijn ze?
De bekendste landgoederenroute van 6,5 km start bij Museum Rijswijk (Tollenshuis) aan de Herenstraat 67. Daarnaast biedt de gemeente een uitgebreide route van 15 km die landgoederen, stad en waterwerken combineert, plus twee kortere deelroutes in de Rijswijkse Landgoederenzone.
Is er een officiële kaart, app of GPX van de Rijswijkse wandelroutes?
Ja, de gemeente bundelt alle wandelroutes op haar overzichtspagina met kaarten en routebeschrijvingen. Bij Museum Rijswijk staat een startpaneel voor de 6,5 km route. Voor eigen navigatie vind je ook routes via Komoot en het provinciale project Landgoedwandelen.
Hoe bereik ik de routes met OV of auto en waar kan ik parkeren?
Met het OV: NS-station Rijswijk is het beste startpunt, vandaar loop je eenvoudig naar het centrum. Parkeren kan bij het centrum rond Museum Rijswijk of gebruik de P+R bij het station en reis verder met tram of trein.
Zijn de routes toegankelijk voor kinderwagens/rollators en is er horeca onderweg?
De 6,5 km landgoederenroute loopt grotendeels over verharde paden en is toegankelijk voor een breed publiek. Horeca vind je vooral in de Herenstraat bij Museum Rijswijk, perfect voor een stop voor of na de wandeling.
Welke highlights en seizoensmomenten mag ik niet missen op de routes?
Mis niet: Huis ter Nieuburch, de Gedenknaald, Museum Rijswijk en Landgoed Huis te Werve. De 15 km route combineert natuur, cultuurhistorie en waterwerken. De landgoederenzone is vooral prachtig tijdens voorjaars- en herfstwandelingen.