Vraag jij je af waar je in Nederland nog echt wilde natuur kunt beleven, met weidse plassen, rietvelden en kuddes grote grazers? De Oostvaardersplassen verrassen elke keer weer. In dit artikel help ik je kiezen uit de mooiste wandelroutes, van korte familierondjes tot stevige tochten. Je leest waar je start, welke paden wanneer open zijn, wat je kunt zien en welke praktische tips je wandeling relaxter maken. Vriendelijk en to the point, met ervaringen uit eigen wandelingen zodat jij precies weet wat je kunt verwachten.
Wat maakt wandelen in de Oostvaardersplassen uniek?
De Oostvaardersplassen maken deel uit van Nationaal Park Nieuw Land. Je loopt langs moeras, rietkragen en ruige grasvlaktes waar edelherten, konikpaarden en heckrunderen het landschap vormen. Het kerngebied is kwetsbaar en vooral via excursies te bezoeken, maar de poortgebieden zoals het Oostvaardersveld en Hollandse Hout bieden prachtige wandelroutes en vergezichten over het wetland. Neem een verrekijker mee, de kans op zeearenden en grote groepen watervogels is reëel.
De mooiste wandelroutes
Wandelroute Zeearend
De Zeearendroute vertrekt bij Buitencentrum Oostvaardersplassen in Lelystad en voert door de Driehoek. In winter en vroege voorjaar is dit gebied vaak gesloten als rustgebied voor de grazers en is ook uitkijktoren De Roerdomp dicht. Check vooraf het boswachtersblog van Staatsbosbeheer. Het pad is grotendeels verhard en daarmee toegankelijk, maar reken in de praktijk op circa 3,5 tot 4 kilometer in plaats van de formele 5.
Wandelroute Dodaarspad
Het Dodaarspad start in het vogelrijke Oostvaardersveld en loopt door naar het jonge bos van Hollandse Hout. Je passeert een slenk waar dodaars vaak foerageren en eindigt met een klimmetje op de Knardijk bij het buitencentrum. De route is deels onverhard en niet overal geschikt voor honden. Bordjes zijn wit met zwarte pijl; door begroeiing kun je soms een markering missen. Mijn ervaring: download vooraf de route in een app en neem water mee, halverwege zijn weinig bankjes.
Oostvaardersveld en etalageroute
Wil je het gebied in één blik vangen, kies dan de etalageroute rond het Oostvaardersveld. Er is een variant van 11,3 kilometer, of verkort tot 7,3 kilometer. De korte lus over de Oostvaardersplassen zelf (circa 5,1 kilometer) is meestal gesloten van januari tot en met april. Onderweg kijk je uit over de Kleine en Grote Praambult en vind je vogelhutten zoals De Zeearend en Wigbels Eiland. Startpunt en horeca vind je bij het Buitencentrum, Kitsweg 1, Lelystad.
Routes vanuit Almere: audiotour en lange afstand
Start je liever in Almere, ga dan naar Natuurbelevingcentrum De Oostvaarders. De gratis audiotour Ode aan het Landschap van 7,5 kilometer laat je de ruigte ervaren met verhalen in je oortjes. Voor gezinnen is de Wijze Uilenspeurtocht van 1 kilometer ideaal. Zin in een dagtocht? De Hans Prins Route van 20 kilometer verbindt de Oostvaardersplassen met de Lepelaarplassen. Tijdens mijn laatste ronde spotte ik op afstand edelherten en hoorde ik het kenmerkende geluid van de baardman in het riet.
Praktische tips uit ervaring
Controleer de openstelling per seizoen; afsluitingen wisselen jaarlijks. Draag waterdichte schoenen, want paden kunnen drassig zijn. Honden zijn op veel plekken niet toegestaan of alleen aangelijnd, kies dan bijvoorbeeld de paarse route bij ’t Lange Pad. Voor rolstoelgebruikers zijn er verhardere delen rond de Zeearendroute. Parkeren kan bij het Buitencentrum in Lelystad en bij het Natuurbelevingcentrum in Almere. Plan je aanrijroute eenvoudig met de kaart van Almere of bekijk alternatieve tochten bij wandelroutes in Lelystad. Wil je breder oriënteren, dan helpt de natuurgebiedenkaart van Nederland.
Wilde natuur beleven
De Oostvaardersplassen zijn in de herfst indrukwekkend door de bronst van de edelherten, in winter en voorjaar spectaculair door tienduizenden vogels op trek, en in de zomer heerlijk groen voor ontspannen wandelingen. Vanuit de hutten zie je met een beetje geluk een zeearend vissen. Neem een telelens mee; mijn mooiste foto maakte ik bij laag zonlicht vanaf het uitkijkpunt De Brandgans.
Of je nu gaat voor een korte belevingstocht of een stevige dagwandeling, de Oostvaardersplassen leveren pure wildernis vlakbij huis. Kies je route, check de actuele openstelling en neem verrekijker en proviand mee. Grote kans dat je thuiskomt met modder op je schoenen en verhalen die je niet snel vergeet.
Waar start ik voor de beste wandelroutes in de Oostvaardersplassen?
Handige startpunten zijn Buitencentrum Oostvaardersplassen in Lelystad en Natuurbelevingcentrum De Oostvaarders in Almere. Beide locaties bieden informatie, horeca en vaak routefolders. Parkeren kan ter plekke. Openbaar vervoer is beperkt; reken op een wandeling of fietsrit vanaf de dichtstbijzijnde halte. Vanuit beide poorten lopen gemarkeerde routes naar uitkijkpunten en vogelhutten.
Zijn wandelroutes in de winter toegankelijk?
Een deel wel, maar de Driehoek en uitkijktoren De Roerdomp sluiten doorgaans in winter en vroege voorjaar als rustgebied voor grazers. De korte lus over de Oostvaardersplassen is meestal dicht van januari tot en met april. Controleer altijd het boswachtersblog van Staatsbosbeheer voor actuele openstelling voordat je vertrekt.
Welke afstanden kan ik kiezen bij Wandelroutes Oostvaardersplassen: Wilde Natuur Beleven?
Er is volop keuze: Zeearend circa 3,5–5 km, Oostvaardersveld 7,3 of 11,3 km, Dodaarspad in de praktijk rond 9–10 km, audiotour Ode aan het Landschap 7,5 km en de Hans Prins Route 20 km. Voor kinderen is er de Wijze Uilenspeurtocht van 1 km. Kies op basis van weer, tijd en ervaring.
Mag mijn hond mee op de wandelroutes?
Niet overal. Honden verstoren wilde dieren en zijn in veel delen verboden of alleen aangelijnd toegestaan. Het Dodaarspad is deels niet toegankelijk met honden. Een alternatief is de aangelijnde paarse route bij ’t Lange Pad. Let altijd op lokale borden en volg de aanwijzingen van de beheerder.
Wat kan ik aan wildlife verwachten en waar zie ik dat het best?
De Oostvaardersplassen zijn een vogelwalhalla met rietvogels, steltlopers en vaak zeearenden. Grote grazers zoals edelherten en konikpaarden begrazen de vlaktes. Beste kans heb je bij uitzichtpunten en hutten zoals De Zeearend, Wigbels Eiland en de Praambulten. Neem verrekijker of telelens mee en ga vroeg of tegen zonsondergang voor mooi licht en actief dierenleven.
